Truyền thuyết xưa kể rằng, ngày 3/3 âm lịch hằng năm là sinh nhật của Vương Mẫu. Một lần nọ, Thiên Bồng Nguyên Soái đi dự tiệc và quá chén, say mèm. Trong cơn men, Thiên Bồng Nguyên Soái đã lạc lối, vô tình bước nhầm vào Quảng Hàn cung.
Trong Tây Du Ký, Trư Bát Giới gắn liền với hình ảnh con lợn. Đây là chi tiết rất đặc biệt. Có bao giờ bạn tự hỏi, vì sao lại là lợn mà không phải bất cứ con vật nào khác?
Quảng Hàn cung chỉ toàn các tiên nữ cư ngụ. Trong số đó, Hằng Nga được xem là tuyệt sắc giai nhân bậc nhất. Khi nhìn thấy Hằng Nga, Thiên Bồng Nguyên Soái mượn rượu làm cớ, mặt mày hớn hở, liền lại gần tán tỉnh, trêu chọc.
Sự việc đến tai Ngọc Đế, khiến ông nổi giận lôi đình. Thiên Bồng Nguyên Soái bị buộc tội phạm thiên quy, lập tức bị trục xuất xuống nhân gian, lưu đày đến hòn đảo hoang giữa Đông Hải. Dẫu hối hận, hắn đành phải bay ra khỏi Nam Thiên Môn, hướng thẳng về Đông Hải.
Khoảng cách từ Nam Thiên Môn đến Đông Hải lên đến mười vạn tám nghìn dặm. Tình cờ, vào thời điểm ấy, ở Hoa Quả Sơn, Tôn hầu tử đang chui ra từ hòn đá. Cú nổ long trời lở đất khiến núi non rung chuyển, chấn động cả thiên cung.
Giật mình hoảng sợ, Thiên Bồng Nguyên Soái trượt chân rơi xuống trần gian, biến thành một khối đen lao thẳng xuống đất. Đầu hắn va trúng bụng một con lợn nái đang phơi nắng dưới chân núi Bạch Long, biến thành một chú lợn con.
Cú va chạm khiến lợn nái đau đớn lăn lộn, tạo thành một chiếc hố sâu. Lợn nái rơi xuống đó, hóa thành một khe suối, còn đàn lợn con bị bắn tung, biến thành những hòn đá đen. Từ xa nhìn lại, trông chúng giống như ổ lợn con đang bú mẹ. Đó chính là truyền thuyết Mẫu Trư Tuyền.
Chỉ riêng Thiên Bồng Nguyên Soái còn sống, chạy trốn khỏi khe suối. Sau khi hóa thành lợn, hắn lớn nhanh như thổi, tinh nghịch, ham ăn phá phách khắp nơi.
Hắn gặm sạch cỏ cây trên núi, biến nơi đó thành vùng hoang vu. Đến khi ông lão nuôi lợn định bắt giết, hắn cảm thấy đại họa cận kề, liền “éc” một tiếng, nhảy qua tường rào chạy thẳng lên miếu trên đỉnh Quý Sơn để lánh nạn.
Ngọc Đế hay tin Thiên Bồng Nguyên Soái đầu thai nhầm, thấy thương xót, bèn lệnh cho Thái Bạch Kim Tinh hạ phàm dẫn dắt hắn tu hành.
Thái Bạch Kim Tinh cải trang thành phương trượng, đợi hắn tại miếu. Vừa đến nơi, Thiên Bồng Nguyên Soái quỳ mọp khấu đầu liên tục. Phương trượng (chính là Thái Bạch Kim Tinh) liền niệm: “Phật A Di Đà, đại nạn lâm đầu, chạy lên núi cầu đường sống, giờ nên quy y Phật môn để tiêu tai giải nạn”.
Nghe xong, hắn gật đầu lia lịa.
Phương trượng tiếp lời: “Phật môn giới luật nghiêm minh, thiện ác phân rõ như nước với lửa. Thực hành thiện pháp, trừ ác nghiệp mới mong được giải thoát”. Hắn tiếp tục gật đầu.
Từ đó, Thiên Bồng Nguyên Soái bắt đầu tu theo Thiền tông, hy vọng đạt “minh tâm kiến tính”, sớm hóa thành người.
Năm đầu tiên, hắn chuyên tâm niệm kinh, dần tu thành hình người. Sang năm thứ hai, chăm chỉ tụng kinh sớm tối, bắt đầu hiểu Phật pháp, có được chút thần thông. Tuy nhiên, sang năm thứ ba, khi nhớ lại thân phận cũ là Thiên Bồng Nguyên Soái, hắn bắt đầu sinh kiêu, không còn tập trung tu hành.
Lúc này, bản tính ham vui, mê rượu thịt lại trỗi dậy. Hắn lén trốn ra ngoài ăn nhậu, phá giới, bỏ bê kinh kệ.
Thái Bạch Kim Tinh thấy hắn lúc đầu chí thành, nên đã giúp thoát khỏi kiếp súc sinh. Nhưng càng về sau, hắn càng lơ là, bỏ hết thanh quy Phật môn, đành phải đuổi hắn xuống núi.
Phương trượng dặn: “Ngươi tu ở đây ba năm đã mãn hạn. Nay nên xuống núi, tự tìm minh sư khác dẫn dắt”. Nghe vậy, hắn mừng rỡ, lập tức nhận lời.
Sau này, hắn lang bạt khắp nơi, gây ra không ít chuyện rối ren, mãi đến khi gặp Đường Tăng, theo sang Tây Thiên thỉnh kinh, con đường lầm lạc mới chấm dứt.
Điều đặc biệt, trước lúc chia tay, những lời căn dặn của phương trượng, hắn không hề vi phạm. Bởi vậy, rất ít người biết gốc gác thật sự của hắn từng là hòa thượng trên đỉnh Quý Sơn, càng không hay hắn vốn sinh ra từ Mẫu Trư Tuyền ở Từ Châu. Trong nguyên tác của Tây Du Ký, Ngô Thừa Ân không hề mô tả chi tiết về lai lịch phức tạp này.
